Тутунската индустрија доживува трансформација. По децении посветени на цигарите, компании како Филип Морис почнаа да инвестираат во производи без чад и без согорување на тутун, со цел да ги намалат ризиците поврзани со пушењето. Во рамките на стратегијата за намалување на штетата, тие развиваат и промовираат алтернативи како уреди за загревање на тутун.
Посочената цел е да понудат помалку штетни опции за возрасни пушачи кои, и покрај свесноста за ризиците, немаат намера да се откажат од пушењето. Оваа промена во стратегијата не е прифатена насекаде на ист начин. Додека земји како Обединетото Кралство и Шведска ги интегрираат овие алтернативи во своите политики за јавно здравје, со забележителни резултати во намалувањето на пушењето, во други земји, како Шпанија, тие се регулираат со голем скептицизам или дури се изедначуваат со обичните цигари.
Сепак, дебатата околу нивната ефикасност, долгорочните ризици и легитимноста на индустријата која сега се претставува како дел од решението, продолжува да предизвикува различни мислења во сите земји.
Ако постои експерт во оваа дебата, тоа е Жизел Бејкер, глобален потпретседател за научни истражувања во Филип Морис. Таа е авторитетен глас во областа на намалување на штетите. Средбата со Жизел беше во Нојшател, Швајцарија, на конференцијата „Techovation“, настан што Филип Морис го организира секоја година за да ги презентира најновите достигнувања во својата трансформација.
За време на овие конференции, извршните директори на компанијата, внатрешни и надворешни научници, професионалци од индустријата и новинари од целиот свет се среќаваат со една цел – да објаснат, со податоци и аргументи, зошто компанијата одлучила да се откаже од конвенционалните цигари и да инвестира во алтернативи без согорување.
Што е толку штетно кога пушиме?
Одговорот што го повторуваат експертите од ФМ не е нов, но често е непознат надвор од медицинските и академските кругови. Бејкер е јасна: не е никотинот, и покрај неговиот потенцијал за зависност, туку согорувањето на тутунот што ги предизвикува повеќето сериозни болести поврзани со пушењето.
Децении наназад, јавната расправа за пушењето била втемелена на длабоко усвоената идеја дека никотинот е непријателот. Тој всушност е елементот што создава зависност и ги спречува пушачите да се откажат. Но, иако тоа е делумно точно, главната порака од презентацијата на Жизел Бејкер отиде подлабоко: големиот здравствен проблем не е никотинот, туку согорувањето на тутунот. Кога гори цигарата, се ослободуваат илјадници токсични и канцерогени супстанции. Кога се вдишуваат континуирано, тие се одговорни за повеќето респираторни и кардиоваскуларни болести и видови на рак поврзани со пушењето.
Бејкер зборува за намалување на штетата (која е еден од столбовите на стратегијата на ФМ) и ги застапува алтернативите на согорувањето на тутунот.
„Можеби намалувањето на штетата не значи елиминирање на навиката, туку насочување кон промена“, вели Бејкер.
Како пример, таа ги посочува кацигите за велосипед, кои не се носат за да спречат несреќи, туку за да не предизвикаат толку голема штета доколку се случи несреќа. Така, како што велат неколку експерти, важно е да се одвои никотинот од чадот што доаѓа од согорувањето на тутунот, бидејќи тоа се многу различни поими.
„Никотинот е причината зошто многу луѓе пушат, но не е одговорен за поголемиот дел од штетата предизвикана од пушењето,“ нагласува Бејкер, која исто така признава дека „никотинот предизвикува зависност и не е безопасен.“
Како да ги натераме луѓето да се префрлат на помалку штетни алтернативи?
Никотинот е психоактивна супстанца која има брзи и забележливи ефекти врз мозокот и телото. Тој го стимулира мозокот дејствувајќи на никотинските ацетилхолински рецептори, предизвикувајќи ослободување на неколку невротрансмитери како допамин, норепинефрин, серотонин и адреналин. Познато е дека никотинот предизвикува чувство на задоволство, концентрација и намалување на стресот, и привремено ја намалува желбата за храна. Со оглед на тоа, експертите се прашуваат како и на кои нивоа никотинот може да им се дава на оние што не сакаат да се откажат, за да се согласат да ги остават конвенционалните цигари и да преминат на алтернативи без согорување.
Една милијарда луѓе во светот пушат, но за да се натераат луѓето да се откажат од цигарите, според експерти како Жизел Бејкер, „никотинот мора да биде дел од процесот“.
„Производите без никотин се одлични“, објаснува Бејкер, „но одиме чекор по чекор: прво да ги насочиме луѓето да се префрлат на производи кои се помалку штетни од цигарите, а потоа да се префрлат на производи без никотин“. Овој пристап е тесно поврзан со една од главните пораки на Филип Морис, на која се потсети Томасо Ди Џовани, потпретседател за глобални комуникации во Philip Morris International, за време на конференцијата Techovation во Нојшател: „ Ако не пушиш – не почнувај, ако пушиш – престани, ако не можеш да престанеш – промени“.
