Гардијан – Лондон
Загадувањето на воздухот ја зголемува отпорноста на антибиотици, што претставува значајна закана за здравјето на луѓето ширум светот, сугерира глобална студија.
Анализата, користејќи податоци од повеќе од 100 земји кои опфаќаат речиси две децении, покажува дека зголеменото загадување на воздухот е поврзано со зголемената отпорност на антибиотици низ секоја земја и континент.
Тоа, исто така, сугерира дека врската помеѓу двете се зајакнала со текот на времето, со зголемување на нивото на загаденост на воздухот што се совпаѓа со поголем пораст на отпорноста на антибиотици.
„Нашата анализа претставува силен доказ дека зголеменото ниво на загаденост на воздухот е поврзано со зголемен ризик од отпорност на антибиотици“, напишаа истражувачите од Кина и Велика Британија. „Оваа анализа е прва што покажува како загадувањето на воздухот влијае на отпорноста на антибиотици на глобално ниво“, велат тие.
Нивните наоди се објавени во списанието Lancet Planetary Health.
Отпорноста на антибиотици е една од најбрзо растечките закани за глобалното здравје. Тоа може да влијае на луѓето од која било возраст во која било земја и веќе убива 1,3 милиони луѓе годишно, според проценките.
Главните двигатели се уште се злоупотребата и прекумерната употреба на антибиотици, кои се користат за лекување на инфекции. Но, студијата сугерира дека проблемот се влошува со зголеменото ниво на загаденост на воздухот.
Доказите сугерираат дека честичките PM2.5 можат да содржат бактерии отпорни на антибиотици и гени за отпорност, кои може да се пренесат помеѓу околината и директно да се вдишат од луѓето, велат авторите.
Загадувањето на воздухот веќе е единствениот најголем еколошки ризик за јавното здравје. Долготрајната изложеност на загаден воздух е поврзана со хронични состојби како што се срцеви заболувања, астма и рак на белите дробови, со што се намалува животниот век.
Краткорочната изложеност на високи нивоа на загадување може да предизвика кашлање, отежнато дишење и напади на астма, и доведува до зголемено присуство на болници и општи лекари ширум светот.
Спречувањето на загадувањето на воздухот може да помогне да се намали отпорноста на антибиотици, според студијата, прва длабинска глобална анализа за можните врски меѓу двете.
Исто така, се вели дека контролирањето на загадувањето на воздухот може во голема мера да ги намали смртните случаи и економските трошоци кои произлегуваат од инфекциите отпорни на антибиотици.
Водечкиот автор, професор Хонг Чен од Универзитетот Жеџијанг во Кина, рече: „Отпорноста на антибиотици и загадувањето на воздухот се сами по себе меѓу најголемите закани за глобалното здравје“.
„Досега, немавме јасна слика за можните врски меѓу двете, но оваа работа сугерира дека придобивките од контролирањето на загадувањето на воздухот би можеле да бидат двојни: не само што ќе ги намали штетните ефекти од лошиот квалитет на воздухот, туку и играат голема улога во борбата против порастот и ширењето на бактериите отпорни на антибиотици“, вели тој.
Иако воздухот е препознаен како директен пат за ширење на отпорност на антибиотици, постојат ограничени податоци за различните патишта на кои гените отпорни на антибиотици се пренесуваат преку загадувањето на воздухот.
Потенцијалните патишта вклучуваат болници, фарми и капацитети за третман на отпадни води кои испуштаат и шират честички отпорни на антибиотици низ воздухот, а потоа на големи растојанија.
Досега имаше ограничени податоци за тоа колкаво влијание има загадувањето на воздухот со ПМ2.5 – кое се состои од честички 30 пати помали од широчината на човечко влакно – врз отпорноста на антибиотици на глобално ниво.
Изворите на PM2.5 вклучуваат патен сообраќај, индустриски процеси и домашно согорување на јаглен и дрва. Податоците покажуваат дека 7,3 милијарди луѓе на глобално ниво се директно изложени на небезбедни просечни годишни нивоа на PM2,5.
Авторите создадоа обемна база на податоци за да истражат дали PM2.5 е клучен фактор што ја поттикнува глобалната отпорност на антибиотици, користејќи податоци за 116 земји од 2000 до 2018 година. Изворите на податоци ги вклучија Светската здравствена организација, Европската агенција за животна средина и Светската банка.
Наодите покажуваат дека отпорноста на антибиотиците се зголемува со PM2,5, при што секој 10 отсто пораст на загадувањето на воздухот е поврзан со зголемување на отпорноста на антибиотици за 1,1 отсто.
Со промените во нивоата на PM2.5 доведе до поголемо зголемување на отпорноста на антибиотици во последниве години. Анализата покажува дека отпорноста на антибиотици како резултат на загадениот воздух е поврзана со околу 480.000 предвремени смртни случаи во 2018 година.
Моделирањето на можните идни сценарија покажува дека доколку нема промени во сегашните политики за загадување на воздухот, до 2050 година нивото на отпорност на антибиотици ширум светот би можело да се зголеми за 17 отсто. Годишниот број на предвремени смртни случаи поврзан со отпорноста на антибиотици може да се зголеми на околу 840.000.
Авторите ги признаа ограничувањата на нивната студија. Недостигот на податоци во некои земји можеби влијаеше на целокупната анализа, велат тие.
Студијата беше набљудувачка, така што не можеше да се докаже причината и последицата. Идните истражувања треба да се фокусираат на истражување на основниот механизам за тоа како загадувањето на воздухот влијае на отпорноста на антибиотици, велат тие.
Втората студија објавена во списанието BMJ Mental Health покажа дека изложеноста на релативно високи нивоа на загаден воздух е поврзана со зголемена употреба на услугите за ментално здравје во заедницата од страна на луѓе со деменција. Долгорочната студија се фокусираше на голема површина на Лондон со густ сообраќај.
МИА