На 26 ноември 2021 година, Светската здравствена организација (СЗО) ја назначи варијантата B.1.1.529 како варијанта за загриженост, наречена Омикрон (Omicron), по совет на Техничката советодавна група на СЗО за еволуција на вируси Technical Advisory Group on Virus Evolution (TAG-VE).
Оваа одлука беше заснована на доказите презентирани на TAG-VE дека Омикрон има неколку мутации кои може да имаат влијание врз тоа како се однесува, на пример, за тоа колку лесно се шири или сериозноста на болеста што ја предизвикува.
Еве резиме на она што е моментално познато.
Тековно знаење за Омикрон
Истражувачите во Јужна Африка и ширум светот спроведуваат студии за подобро да разберат многу аспекти на Омикрон и ќе продолжат да ги споделуваат наодите од овие студии кога ќе станат достапни.
Преносливост (трансмисија)
Сè уште не е јасно дали Омикрон е попренослив (на пр., полесно се пренесува од човек на човек) во споредба со другите варијанти, вклучително и Делта. Бројот на луѓе кои се позитивни на тестот се зголеми во областите на Јужна Африка погодени од оваа варијанта, но во тек се епидемиолошки студии за да се разбере дали тоа е поради Омикрон или други фактори.
Тежина на болеста
Сè уште не е јасно дали инфекцијата со Омикрон предизвикува потешка болест во споредба со инфекциите со други варијанти, вклучително и Делта. Прелиминарните податоци сугерираат дека има зголемени стапки на хоспитализација во Јужна Африка, но ова може да се должи на зголемениот вкупен број на луѓе кои се инфицираат, наместо како резултат на специфична инфекција со Омикрон.
Во моментов нема информации кои сугерираат дека симптомите поврзани со Омикрон се различни од оние од другите варијанти.
Првичните пријавени инфекции беа меѓу универзитетските студенти – помлади поединци кои имаат тенденција да имаат поблага болест – но разбирањето на степенот на сериозност на варијантата Омикрон ќе трае од денови до неколку недели.
Сите варијанти на Ковид-19, вклучително и варијантата Делта, која е доминантна ширум светот, може да предизвикаат тешка болест или смрт, особено за најранливите луѓе, и затоа превенцијата е секогаш клучна.
Ефективност на претходна инфекција со SARS-CoV-2
Прелиминарните докази сугерираат дека може да има зголемен ризик од реинфекција со Омикрон (т.е., луѓето кои претходно имале Ковид-19 би можеле полесно да се реинфицираат со Омикрон), во споредба со другите варијанти за загриженост, но информациите се ограничени. Повеќе информации за ова ќе бидат достапни во наредните денови и недели.
Ефективност на вакцините
СЗО работи со технички партнери за да го разбере потенцијалното влијание на оваа варијанта врз нашите постоечки контрамерки, вклучително и вакцините. Вакцините остануваат клучни за намалување на тешките болести и смртноста, вклучително и против доминантната циркулирачка варијанта, Делта. Сегашните вакцини остануваат ефикасни против тешки болести и смрт.
Ефективност на тековните тестови
Широко користените ПЦР тестови продолжуваат да откриваат инфекција, вклучително и инфекција со Омикрон, како што видовме и со други варијанти. Студиите се во тек за да се утврди дали има некакво влијание врз други видови тестови, вклучително и тестови за брзо откривање антиген.
Ефективност на тековните третмани
Кортикостероидите и блокаторите на рецепторите на IL6 сè уште ќе бидат ефикасни за управување со пациенти со тежок Ковид-19. Другите третмани ќе бидат оценети за да се види дали тие сè уште се толку ефикасни со оглед на промените на делови од вирусот во варијантата Омикрон.
Тековни студии
Во моментов, СЗО координира со голем број истражувачи ширум светот за подобро разбирање на Омикрон. Студиите кои моментално се во тек или наскоро ќе бидат во тек, вклучуваат проценки на преносливоста, сериозноста на инфекцијата (вклучувајќи ги и симптомите), составот на вакцините и дијагностичките тестови и ефективноста на третманите.
СЗО ги охрабрува земјите да придонесат за собирање и споделување на податоци за хоспитализирани пациенти преку Платформата за клинички податоци на СЗО за COVID-19 WHO COVID-19 Clinical Data Platform за брзо опишување на клиничките карактеристики и исходите на пациентите.
Повеќе информации ќе се појават во наредните денови и недели. СЗО ќе продолжи да ги следи и проценува податоците и штом ќе станат достапни, ќе процени како мутациите во Омикрон го менуваат однесувањето на вирусот.
Препорачани активности за земјите
Бидејќи Омикрон е означен како варијанта на загриженост, постојат неколку активности што СЗО им препорачува на земјите да преземат, вклучително и зајакнување на надзорот и редоследот на случаите, споделување геномски секвенци на јавно достапни бази на податоци, како што е GISAID, пријавување првични случаи или кластери до СЗО, изведување теренски испитувања (анкети) и лабораториски проценки за подобро да се разбере дали Омикрон има различни карактеристики на пренос или болест или влијае на ефективноста на вакцините, терапевтските средства, дијагностиката или јавно-здравствените и социјалните мерки.
Земјите треба да продолжат да ги спроведуваат ефикасните јавно-здравствени мерки за намалување на циркулацијата на Ковид-19 во целост, користејќи анализа на ризик и научен пристап. Тие треба да зголемат некои јавно-здравствени и медицински капацитети за да се справат со зголемувањето на случаите. СЗО им обезбедува на земјите поддршка и насоки и за подготвеност и за одговор.
Дополнително, од витално значење е итно да се решат нееднаквостите во пристапот до вакцините за Ковид-19 за да се осигура дека ранливите групи насекаде, вклучително и здравствените работници и постарите лица, ја добиваат првата и втората доза, заедно со правичниот пристап до третман и дијагностика.
Препорачани активности за луѓето
Најефективните чекори што поединците можат да ги преземат за да го намалат ширењето на вирусот Ковид-19 е да држат физичко растојание од најмалку 1 метар од другите, носете добро прилагодена маска, отворени прозорци за да се подобри вентилацијата, избегнувајте слабо проветрени или преполни простори, одржувајте ги рацете чисти, кашлајте или кивајте во свиткан лакт или марамче и да се вакцинираат кога ќе им дојде редот.
ПОВРЗАНИ ВЕСТИ
Проф. Трајковски: Новиот сој омикрон во Македонија ќе пристигне пред новогодишните празници
Ризикот од повторно заразување со Ковид-19 со сојот “омикрон“ поголем за три пати
Извор: Институт за јавно здравје/www.who.int.